Μπορεί να ακολουθούμε κατά γράμμα τους κανόνες της δίαιτάς μας, αλλά να μην καταφέρνουμε να χάσουμε βάρος. Πέντε κρυμμένοι λόγοι σουλατσάρουν στην καθημερινότητά μας και χωρίς να τους πάρουμε είδηση απειλούν να οδηγήσουν σε αποτυχία την προσπάθειά μας να χάσουμε βάρος. Τους ανακαλύπτουμε και τους αντιμετωπίζουμε.
1. Ο «εσωτερικός» μας θερμοστάτης
Δεν ξεχνάτε ποτέ το μπουφάν σας, ενώ το κουβερτάκι αποτελεί απαραίτητο αξεσουάρ δίπλα στον καναπέ; Τότε, μόλις γνωρίσατε τον πρώτο σαμποτέρ της δίαιτάς σας. Σύμφωνα με έρευνες, τρώμε περισσότερο κατά τις περιόδους παρατεταμένου κρύου, παρά κατά τα διαστήματα ζέστης, αφού οι ενεργειακές ανάγκες του οργανισμού μας αυξάνονται όταν κάνει κρύο. Επιπλέον, οι γευστικές μας επιλογές είναι διαφορετικές ανάλογα με τον καιρό. Όταν πέφτει ο υδράργυρος, νιώθουμε έντονη ανάγκη για comfort food (παρηγορητικό φαγητό), το οποίο συνήθως είναι πλούσιο σε υδατάνθρακες και λίπος, ενώ όταν ζεσταινόμαστε μάς αρκεί μια δροσερή σαλάτα.
Το μυστικό: Επιλέγουμε το ιδανικό μενού για τις κρύες ημέρες του χειμώνα. Προτιμάμε τις σούπες (χορτόσουπα, κρεατόσουπα, ψαρόσουπα), οι οποίες, ακριβώς επειδή είναι ζεστές, προκαλούν κορεσμό και ταυτόχρονα έχουν χαμηλή θερμιδική αξία. Επιπλέον, δεν ξεχνάμε πως ο καλύτερος τρόπος να ζεσταθούμε είναι η άσκηση και ο χειμώνας είναι ίσως η καλύτερη εποχή για να ξεκινήσουμε το αγαπημένο μας άθλημα. Καλό είναι, επίσης, να ελέγξουμε και τα αποθέματα σιδήρου στο αίμα μας, αφού τις περισσότερες φορές τα χαμηλά επίπεδά τους ευθύνονται για το εντονότερο αίσθημα κρύου.
2. Η δουλειά
Το εργασιακό περιβάλλον μάς φορτώνει με περιττά κιλά. Αυτό υποστηρίζει πρόσφατη έρευνα, σύμφωνα με την οποία το 41% των ατόμων παίρνουν βάρος στη δουλειά τους. Μάλιστα, όσοι έχουν δουλειά γραφείου και μάλιστα πολύωρη και ιδιαίτερα στρεσογόνο φαίνεται να παίρνουν περισσότερο βάρος. Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Bristol κατέληξαν επίσης στο συμπέρασμα ότι όσοι τρώνε στο γραφείο τους παίζοντας παράλληλα κάποιο παιχνίδι στον υπολογιστή (π.χ. πασιέντζα) καταναλώνουν περισσότερες θερμίδες. Αυτό -λένε οι ερευνητές- συμβαίνει επειδή όταν η προσοχή μας αποσπάται (π.χ. από το παιχνίδι του Η/Υ) δυσκολευόμαστε να θυμηθούμε τι φάγαμε.
Το μυστικό: Αν δεν μπορούμε να φάμε το μεσημεριανό μας στην κουζίνα του γραφείου ή να απολαύσουμε το τοστ μας στο απέναντι παρκάκι, τουλάχιστον ας προσπαθήσουμε να μην καθίσουμε για φαγητό μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή μας. Όταν εστιάζουμε την προσοχή μας στο φαγητό και την απόλαυση που παίρνουμε από αυτό είναι πιο πιθανό να εντοπίσουμε το σημείο που νιώθουμε χορτάτοι και τότε να σταματήσουμε να τρώμε.
3. Τα ανοιχτά μάτια
Τι σχέση έχουν τα προβατάκια με ένα πουκάμισο extra large; Η σχέση της έλλειψης ύπνου με την αύξηση του βάρους είναι γνωστή στους επιστήμονες: οι λίγες ώρες ύπνου επηρεάζουν τις ορμόνες που ρυθμίζουν την όρεξη και συχνά δημιουργούν την ανάγκη για κάτι γλυκό. Το ζήτημα είναι ότι όλο και μεγαλύτερο ποσοστό ανθρώπων θεωρεί ότι δεν κοιμάται αρκετά. Μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία του «National Health Interview Survey», σχεδόν το 30% των ενηλίκων δήλωσε ότι κοιμάται καθημερινά λιγότερες από 6 ώρες.
Το μυστικό: Αν είναι αδύνατον να εξασφαλίσουμε μερικές επιπλέον ώρες ύπνου καθημερινά, μπορούμε να εξισορροπήσουμε την κατάσταση εστιάζοντας στη διατροφή μας. Έρευνα σχετικά με τη δύναμη της θέλησης δείχνει ότι όταν μειώνεται η ενεργητικότητά μας, τείνουμε να επιλέγουμε λιγότερο υγιεινές και περισσότερο παχυντικές τροφές. Όταν, λοιπόν, αισθανόμαστε ότι τα αποθέματα ενέργειάς μας λιγοστεύουν, καλό είναι να τρώμε πιο συχνά, αλλά και πιο μικρά γεύματα μέσα στη μέρα, έτσι ώστε τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα να παραμένουν όσο το δυνατόν πιο σταθερά. Δεν παραλείπουμε επίσης σε κάθε γεύμα μας να προσθέτουμε φυτικές ίνες, οι οποίες μειώνουν το γλυκαιμικό φορτίο του γεύματος, με αποτέλεσμα να περιορίζεται η ξαφνική ανάγκη για κάτι γλυκό, την οποία νιώθουμε κυρίως όταν καταναλώνουμε απλούς υδατάνθρακες.
4. Η περίοδος
Λίγες ημέρες πριν από την περίοδο, οι ορμονικές αλλαγές μπορεί να μας «ανοίγουν» την όρεξη, συνήθως για αλμυρές, γλυκές ή λιπαρές τροφές, ενώ συχνά τρώμε γλυκό και αμέσως μετά λαχταράμε κάτι αλμυρό. Ο κύκλος μας, όμως, πολλές φορές αποτελεί απλώς μια καλή δικαιολογία για να τσιμπολογήσουμε, λένε οι ειδικοί. Δεν αισθανόμαστε, δηλαδή, καλά και προσπαθούμε να νιώσουμε ευχάριστα τρώγοντας.
Το μυστικό: Μία εβδομάδα πριν από την περίοδο μπορούμε να εμπλουτίσουμε τη διατροφή μας με έξτρα γαλακτοκομικά προϊόντα (χαμηλά σε λιπαρά), αφού, όπως έχει δείξει μελέτη, γυναίκες που κατανάλωναν 4 μερίδες ημερησίως ήταν λιγότερο πιθανό να παρουσιάσουν προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο, σύμπτωμα του οποίου είναι οι λιγούρες, συγκριτικά με όσες περιορίζονταν στη μία μερίδα. Όσο για τα γλυκίσματα, δεν χρειάζεται να τα στερηθούμε. Άλλωστε, η στέρηση συνήθως συμβάλλει αρνητικά παρά θετικά στα αποτελέσματα μιας δίαιτας. Το ζητούμενο είναι να περιοριστούμε σε μια μικρή ποσότητα (π.χ. ένα κομμάτι μαύρη σοκολάτα).
5. Η αγαπημένη μας ταινία
Η αγαπημένη μας τηλεοπτική σειρά ή ταινία μπορεί να τινάξει στον αέρα τη δίαιτά μας. Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Liverpool υποστηρίζουν ότι όταν τρώμε ενώ παράλληλα είμαστε απορροφημένοι βλέποντας τηλεόραση, καταναλώνουμε μέχρι και 50% μεγαλύτερη ποσότητα φαγητού. Ακόμα πιο επικίνδυνες για τη γραμμή μας φαίνεται να είναι οι εκπομπές μαγειρικής, αφού σύμφωνα με βρετανική έρευνα 6 στους 10 τηλεθεατές τρώνε σνακ κατά τη διάρκεια αυτών των εκπομπών.
Το μυστικό: Αντί να ανοίξουμε ένα σακουλάκι πατατάκια μπροστά στην τηλεόραση, ετοιμάζουμε από πριν το πιάτο που θα φάμε, ώστε να μην παρασυρθούμε και καταναλώσουμε μεγαλύτερη ποσότητα φαγητού.
ΜΟΤΟ: «Όταν δεν δίνουμε σημασία σε αυτό που τρώμε, δεν συνειδητοποιούμε πότε χορτάσαμε»
ΒΟΧ: Τα 3 βήματα της επιτυχίας
1. Πριν: Επιλέγουμε ένα γεύμα ή ένα εστιατόριο που συμβαδίζει με τους κανόνες της δίαιτάς μας. Θέτουμε στον εαυτό μας ερωτήσεις όπως: «Αντί να παραγγείλω απ’ έξω, γιατί δεν φτιάχνω μια γρήγορη σπιτική πίτσα;» ή «Αυτό το εστιατόριο έχει μόνο παχυντικές επιλογές. Μήπως να επιλέξω κάποιο άλλο;».
2. Κατά τη διάρκεια: Εστιάζουμε την προσοχή μας αποκλειστικά στο φαγητό. Τρώμε αργά και δίνουμε προσοχή στη γεύση, την υφή, τα αρώματα.
3. Μετά: Μετά από κάθε μπουκιά ρωτάμε τον εαυτό μας: «Μήπως χόρτασα;». Αν η απάντηση είναι θετική, σταματάμε το φαγητό και δεν συνεχίζουμε μόνο και μόνο για να αδειάσουμε το πιάτο μας.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΝ κ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΟΥΛΓΕΡΗ, κλινική διαιτολόγο-διατροφολόγο, MSc Διατροφής Αθλητών.